RODNO ZASNOVANO NASILJE NA PRESJEKU RODA I KLASE - ISTORIJSKE I SAVREMENE PERSPEKTIVE
Apstrakt: U tekstu se analiziraju ključni argumenti ljevičarskofeminističkih pristupa rodno zasnovanom nasilju kao jednom od osnovnih mehanizama održavanja kapitalističkog sistema. Ova tema pojavljuje se već u radovima klasika marksizma, međutim tek u toku perioda tzv. drugog talasa ona se na specifičan način artikuliše kao zasebna tema u užefeminističkoj perspektivi. U savremenom pristupu teorije socijalne reprodukcije (TSR), rodno zasnovano nasilje postaje predmet proučavanja uvezan sa drugim aspektima strukturnog nasilja – globalnim, ekološkim, klasnim, rasnim, heteronormativnim. U ovom tekstu, nakon sažete istorije lijevofeminističkih pristupa fenomenu rodno zasnovanog nasilja, akcenat se stavlja na neke od gorućih dilema i izazova pristupa TSR, i to posebno u kontekstu krize izazvane globalnom pandemijom COVID-19. Naime, kriza je učinila nesporno vidljivim da se savremeno kapitalističko društvo zasniva na radu ključnih radnica i radnika, koji trpe višestruko sistemsko nasilje. S tim u vezi, u tekstu se razmatra pitanje kako pomoću TSR prevazići stepen deskripcije problema strukturnog nasilja i teorijski utemeljiti njegovo objašnjenje, koje bi podrazumijevalo i nivo opšte kritike sistema, ali i konkretne nivoe realizacije nasilja. I drugo, koje alate pristup teorije socijalne reprodukcije osmišljava kako bi rodno zasnovano strukturno nasilje moglo biti prevaziđeno.
Ključne reči: rodno zasnovano nasilje, ljevica i feminizam, teorija socijalne reprodukcije, strukturno nasilje, COVID-19