Stećci kao (inter)nacionalno nasleđe: tri studije slučaja
Apstrakt: Stećci, srednjovekovni nadgrobni spomenici, jedan su od najosobenijih materijalnih tragova prošlosti na prostorima Zapadnog Balkana. Monumentalnost stećaka, njihova brojnost, a neretko i istaknuto mesto u lokalnom pejzažu uticali su i utiču na to da sve do današnjih dana privlače pažnju lokalnog stanovništva, kao i stranih putnika, a od druge polovine 19. veka stećci postaju predmet interesovanja naučnika. Drugim rečima, u poslednja dva veka stećci su bivali, odnosno bivaju proizvođeni u nasleđe. Kroz nekoliko paradigmatičnih primera, u ovom radu biće skrenuta pažnja na interpretativnu „neuhvatljivost“ stećaka, odnosno na to kako stećci, zahvaljujući svojoj materijalnosti i estetici, kao i brojnosti i prostornoj rasprostranjenosti neprestano podstiču interpretacije te kako, neretko paralelno, utiču i na uspostavljanje, ali i na prevazilaženje granica, bilo da su one nacionalne, kulturne, verske i druge.
Ključne reči: stećci, arheologija i javnost, identitet, nasleđe, Balkan