„Svetska moć ili propast“ – Fridrih fon Bernhardi i nemački militarizam pred Prvi svetski rat
Apstrakt: U radu se analizira uloga militarizma u političkom životi Nemačke pred Prvi svetski rat. Ukazujući na ulogu koju je militarizam imao u političkom životu Nemačke početkom 20. veka,težište rada usredsređeno je na spis Fridriha fon Bernhardija Nemačka i sledeći rat, objavljen 1912. godine. Bernhardi je dokazivao nužnost „preventivnog rata“ i teritorijalnih aneksija kako bi se obezbedili ekonomski i politički interesi Nemačke kao svetske sile. Svoje stanovište legitimisao je pozivanjem na socijaldarvinističke argumente kao i tradiciju nemačke idealističke filozofije, tvrdeći da je jedino posredstvom rata moguće očuvati kulturu kao najviši izraz „nemačkog duha“ i njegov najvredniji doprinos čovečanstvu. S obzirom na visok položaj koji je Bernhardi kao general zauzimao u nemačkoj vojsci, kao i podudarnost njegovih stavova sa spoljnopolitičkim ciljevima nemačkog vojnog i državnog vrha, Bernhardijev spis predstavlja, u kondenzovanom obliku, izraz militarističkih shvatanja prisutnih u nemačkom društvo uoči Prvog svetskog rata.
Ključne reči: Fridrih fon Bernhardi, Nemačka, militarizam, socijaldarvinizam, kultura, civilizacija