Antropologija fudbala
Apstrakt: Antropološko zanimanje za fudbal u porastu je od početka ovog veka, o čemu svedoči povećan broj istraživanja, individualnih radova, kolektivnih publikacija i naučnih skupova. Uzevši u obzir to da antropologija odavno nije više nauka o kulturno bizarnom i egzotičnom, jasno je da su prva antropološka proučavanja fudbala kao kulturnog fenomena vezana za one sredine u kojima on predstavlja bitnu kulturnu značajku, što i jeste razlog širenja ove subdiscipline prvenstveno u Evropi ili posmatranja fudbala kao ezoteričnog fenomena u nekim sredinama sa dužom tradicijom antropologije posvećene kulturama nativnih zajednica. Od prvih analogija fudbalske igre i njenih pravila sa ritualima tzv. primitivnih kultura, antropološko proučavanje fudbala razvilo se u relativno sveobuhvatni pristup, koji uključuje istraživačko zanimanje za sve učesnike neophodne za uspostavljanje te igre kao javnog, kulturnog dobra – igrače, stručnjake, navijače, novinare, organizatore itd. – kao i za raznovrsne aspekte njegovog kulturnog manifestovanja, od oruđa za konstruisanje identiteta i kulturnog simbola, preko aktivnosti vezane za slobodno vreme i ekonomiju podjednako, do svojevrsne apoteoze koncepata globalizacije i komodifikacije kulturnih dobara. Antropološka proučavanja fudbala prisutna su i u Srbiji, gde njihov predmet odgovara onoj poziciji i ulozi koju fudbal, kao nedvosmisleno kulturni artefakt, ima u društvu Srbije i zemljama regiona.
Ključne reči: fudbal, antropologija, kultura, ekonomija, kulturni identitet, Srbija