OBNOVA JAVNOG PROSLAVLJANJA OPŠTINSKIH SLAVA I VERSKIH PRAZNIKA U BEOGRADU KAO SIMBOLIČKA GRANICA IZMEĐU POLITIČKIH SISTEMA
Apstrakt: U radu se razmatra proces obnavljanja javnog proslavaljanja opštinskih slava i verskih praznika, na primeru obeležavanja praznika Silaska Svetog Duha na apostole i Bogojavljenja na opštini Čukarica. Do obnavljanja javnog proslavljanja verskih praznika u lokalnim samorupravama dolazi nakon niza promena lokalnih vlasti krajem 90-tih godina prošlog veka, i posebno nakon “demokratskih” promena 2000. godine. Na opštini Čukarica, kao i u većini drugih beogradskih opština, na dan opštinske slave se organizuje litija i okupljanje oko svetog drveta – zapisa, u kojem učestvuju predstavnici Srpske pravoslavne crkve, lokalnih vlasti i građanstvo, dok je za proslavu Bogojavljanja pored litije organizovano i plivanje za časni krst. Nove vlasti su na ovaj način, već u prvim danima upravljanja lokalnom zajednicom, i simbolički prekidale sve veze s prethodnim režimom, koji je, kako se smatra, obeležavanje “tradicionalnih” religijskih običajnih praksi ukinuo ili sveo na minimum. Ovaj, svojevrsni, “povratak” tradiciji nije prošao bez problema kada se posegnulo za rekonstrukcijom i reinterpretacijom običajnih praksi, pa su se u prvim godinama obeležavanja praznika u ceremonijama zatekli, često izmišljeni, pa čak i religijski međusobno “suprotstavljeni” elementi. Pored razmatranja procesa kreiranja tradicije, u radu se posebna pažnja obraća na uloge pojedinaca u organizaciji i izradi “scenarija” proslave, kao i na uloge političkih struktura u obnovi javnog obeležavanja verskih praznika.
Ključne reči: opštinska slava, javna proslava, verski praznici, političke strukture, tradicija, rekonstrukcija